Diagnostyka Hashimoto
Nie masz energii? Tyjesz, mimo, że nic nie zmieniło się z Twojej diecie i stylu życia? Nie wiesz od czego zacząć diagnostykę? Przeczytaj ten artykuł, aby dowiedzieć się na jakie badania zwrócić uwagę, gdy podejrzewasz u siebie Hashimoto lub aby jak najlepiej kontrolować jego przebieg.
Hashimoto – jakie badania?
Początek badań diagnostycznych to wykonanie tzw. panelu tarczycowego, tj. oznaczenie stężenia TSH, fT3 i fT4 w surowicy krwi. Jednak – co właściwie oznaczają te symbole?
TSH to hormon tyreotropowy, który jest wydzielany przez przysadkę mózgową. TSH reguluje pracę tarczycy, ale nie jest hormonem przez nią produkowanym. Przyjmuje się, że jeśli stężenie TSH wykracza ponad normę (obecnie przyjęty zakres norm to 0,27-4,2 mlU/l), wówczas mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy. W praktyce jednak górna „bezpieczna” granica, której przekroczenie może już niepokoić, to ok 2,5 mlU/l.
Wynika to z faktu, że widełki laboratoryjne obejmują ogół społeczeństwa – zarówno osoby młode, jak i osoby starsze (u których TSH zbliżonej do wyższej granicy jest zjawiskiem całkowicie naturalnym).
Oczywiście, przyjęty zakres norm może różnić się między jednostkami laboratoryjnymi, a sama interpretacja wyniku zależna jest przede wszystkim od wieku, płci, czy aktualnego stanu zdrowia pacjenta. Inaczej rozpatruje się wyniki młodych kobiet w wieku rozrodczym, inaczej kobiet w wieku podeszłym, a jeszcze inaczej – kobiet w ciąży.
Trzeba jednak pamiętać, że TSH nie jest głównym parametrem, na podstawie którego diagnozuje się chorobę Hashimoto. Często zdarza się, że u osób chorych, odczuwających objawy autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, badania wykazują stężenie TSH w normie (częsta sytuacja u kobiet krótko po porodzie). TSH rośnie dopiero wtedy, gdy poziom hormonów tarczycowych jest już znacznie obniżony, a choroba – w dość zaawansowanym stadium. Na uwadze należy mieć również fakt, że nie trzeba mieć niedoczynności tarczycy, aby potwierdzić chorobę Hashimoto. Z tego też powodu diagnostyka tej choroby jest kilkuetapowa.
Hormony tarczycowe fT3 i fT4 to wolne (f – free), niezwiązane z białkami hormony: T3 – trójjodotyronina oraz T4 – tyroksyna.
Optymalne stężenie tych hormonów powinno być zbliżone do środkowo-górnej granicy normy. Mówimy w tej sytuacji o konwersji, która powinna mieścić się w zakresie 50-70%. Wyniki bliższe niższej granicy normy mogą świadczyć zarówno o Hashimoto, jak i o niedoczynności tarczycy, a te bliżej górnej – o jej nadczynności.
Stawianie diagnozy na podstawie samego TSH lub tylko na podstawie TSH i fT4 jest niesłuszne. Oceniając pracę tarczycy, powinno się wziąć pod uwagę również fT3.
TSH – wartości referencyjne: 0,35-2,5 mU/I
wolne T3: 2,8 – 4,2 pg/dl
wolne T4: 0,89-1,70 ng/dl
Przeciwciała anty-TPO i anty-TG
Na dalszym etapie diagnostyki należy oznaczyć miana przeciwciał anty-TPO i anty-TG.
Anty-TPO są przeciwciałami tyreoperoksydazy. Obecność tych przeciwciał zostaje potwierdzona u znacznej większości chorych na Hashimoto. Jest to najczulszy parametr w wykrywaniu chorób autoimmunologicznych tarczycy (m.in. choroby Gravesa – Basedowa).
Anty-TG to przeciwciała tyreoglobuliny, tj. białka, z którego powstają hormony T3 i T4. W przypadku tego parametru istotne jest to, że jego oznaczanie ma sens głównie u mieszkańców obszarów z niedoborem jodu.
Podwyższone miana przeciwciał mogą wskazywać na chorobę autoimmunologiczną!
Podwyższone miano przeciwciał Anty-TPO oraz nietypowy przebieg choroby (m.in. wytrzeszcz gałek ocznych) może wiązać się z koniecznością wykonania badania w kierunku przeciwciał TRAb. Badanie to znajduje ważne zastosowanie także w różnicowaniu choroby Hashimoto w fazie nadczynności (Hashitoxicosis) i poporodowego zapalenia tarczycy w fazie nadczynności z chorobą Gravesa – Basedowa.
Choroba Hashimoto – diagnostyka USG tarczycy
Kolejnym i ostatnim etapem diagnostyki choroby Hashimoto jest badanie USG tarczycy. Dzięki niemu lekarz jest w stanie ocenić wielkość narządu, ewentualne guzki, zgrubienia czy nacieki. Te z kolei – jeśli występują – z dużą dozą prawdopodobieństwa mogą świadczyć o autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy.
Po zaobserwowaniu u siebie niepokojących objawów w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza rodzinnego, który na podstawie wywiadu i ewentualnego badania palpacyjnego szyi skieruje na odpowiednie badania.
Podana lista badań dotyczy rozpoznania choroby Hashimoto.
