Strona głównaOblicz wskaźnik HOMA-IR

Oblicz wskaźnik HOMA-IR

Oblicz wskaźnik HOMA-IR



Podejrzewasz, że cierpisz insulinooporność?

Skorzystaj z  kalkulatora i oblicz swój wskaźnik HOMA-IR, który pomoże Ci ocenić stopień insulinooporności.

Co to jest wskaźnik HOMA-IR?


Wskaźnik HOMA-IR (inaczej indeks HOMA, ang. Homeostasis Model Assessment of Insulin Resistance) jest parametrem, dzięki któremu możemy ustalić, czy u danej osoby występuje insulinooporność (IO). Nie jest jednak jedynym wskaźnikiem który służy jego ocenie. Pamiętaj też, że prawidłowy wskaźnik HOMA-IR nie wyklucza zaburzeń węglowodanowych – hiperinsulinemii i stanu przedcukrzycowego. Zazwyczaj po przeprowadzonym wywiadzie zdrowotnym, aby uszczegółowić diagnostykę, wykonuje się dodatkowo test OGTT – czyli krzywą glukozową oraz insulinową. Na podstawie wyników tego badania można, z większą dokładnością, wskazać czy u pacjenta występują zaburzenia węglowodanowe.

Kiedy się sprawdza wskaźnik HOMA-IR?

HOMA-IR sprawdza się, gdy zachodzi podejrzenie występowania insulinooporności lub stanu przedcukrzycowego. Charakterystyczne dla takich zaburzeń objawy to, m.in.:

  • kłopoty z odchudzaniem,
  • senność po posiłku, charakterystyczne spadki energii,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • ogólnie uczucie zmęczenia,
  • ciemne zmiany na skórze – tzw. „rogowacenie ciemnie”, głównie w okolicy łokci, pach i kolan,
  • otyłość brzuszna,
  • nieokiełznana ochota na słodycze (szczególnie po zjedzonym posiłku),
  • tzw. „wilczy apetyt".
  • zaburzenia odczuwania sytości po posiłkach, uczucie ciągłego głodu,
  • nieregularne cykle miesiączkowe, zaburzenia płodności,
  • trądzik,
  • nadmierne pocenie się.

Co jest potrzebne aby obliczyć HOMA-IR? Jak obliczyć wskaźnik HOMA-IR?

Do obliczenia wskaźnika HOMA-IR potrzebne jest zbadanie stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo. Badanie najlepiej jest zrobić rano, w godzinach 7:00-10:00. Ostatni posiłek powinno się zjeść 8-10 godzin przed badaniem. Dodatkowo, dzień przed badaniem, nie należy spożywać alkoholu (najlepiej jednak zachować odstęp kilku dni wstecz), ani wykonywać wymagających treningów. Ważne jest również, aby nie wykonywać badania w okresie przeziębienia, choroby czy infekcji – wynik nie będzie wtedy miarodajny.

W odniesieniu do stężenia insuliny we krwi laboratoria często przyjmują normę między 3 a 25 mU/ml. Wiadomo jednak od pewnego czasu, że normy te wymagają pewnych regulacji. Prawidłowy wynik stężenia insuliny we krwi powinien być jednocyfrowy, a więc mniejszy niż 10 mU/ml. Wynik powyżej tej wartości, może wskazywać na insulinooporność.

Wskaźnik HOMA-IR oblicza się ze wzoru: HOMA-IR= insulina na czczo (µU/ml)  x glikemia na czczo (mmol/l) /22,5

Co zrobić gdy wskaźnik HOMA-IR wskazuje na insulinooporność?

Jeśli wynik HOMA-IR wskazuje na insulinooporność (HOMA-IR > 2), należy udać się do lekarza (endokrynologa, diabetologa), który może zlecić dodatkowe badania oraz zaproponować potrzebną farmakoterapię. Pomocna może okazać się może również konsultacja z dietetykiem, ponieważ poza lekami konieczna jest modyfikacja dotychczasowej diety oraz stylu życia. Dieta w insulinooporności ma za zadanie kontrolować stężenie glukozy we krwi i obniżać poziom insuliny. To w efekcie obniża wskaźnik HOMA-IR. Warto również wdrożyć umiarkowaną aktywność fizyczną, która będzie w tym procesie bardzo pomocna.

Co wywołuje insulinooporność?

Nie udało się do tej pory ustalić dokładnej przyczyny insulinooporności. Wiadomo jednak, że mogą przyczyniać się do niej predyspozycje genetyczne jak i styl życia. I to właśnie zazwyczaj wybory żywieniowe skoncentrowane na wysokoenergetycznych pokarmach, połączone z obniżoną aktywnością fizyczną, zmniejszoną ilością snu oraz przewlekłym stresem, przyczyniają się do wystąpienia insulinooporności.

Kiedy warto obliczyć wskaźnik HOMA-IR?

Wskaźnik HOMA-IR warto obliczyć, jeśli borykasz się z nadmierną masą ciała oraz charakterystycznym odkładaniem się tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha oraz ramion. W tym samym czasie stosowane diety, które wcześniej dawały okreśone rezultaty, teraz nie dają żadnych efektów w postaci redukcji masy ciała. Warto w takiej sytuacji wykluczyć insulinooporność, aby wdrożyć potrzebne postępowanie zaradcze.

Kiedy mówimy o insulinooporności?

Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Grupy Badań nad Insulinoopornością IO stwierdza się, gdy wynik HOMA-IR przekracza wartość 2. Niektóre źródła podają jednak, że IO można zdiagnozować już przy wskaźniku HOMA-IR > 1. Jeśli więc w Twoim przypadku HOMA-IR waha się w granicach 1-2, warto skonsultować wynik ze specjalistą, aby wykluczyć lub potwierdzić zaburzenia gospodarki węglowodanowej.

Konsekwencje nieleczonej insulinooporności

Nieleczona IO niesie ze sobą ryzyko rozwoju takich chorób, jak: PCOS, otyłość, cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, zespół metaboliczny, choroby sercowo-naczyniowe oraz niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Warto więc insulinooporność potraktować jako żółte światło od organizmu i wdrożyć właściwa dietę, umiarkowaną aktywność fizyczną i jeśli to konieczne – przepisane leki, aby trwać w dobrym zdrowiu jak najdłużej.

Źródła:

  1. Ostrowska L., Witczak K., Adamska E. Czy istnieją środowiskowe uwarunkowania insulinooporności? Forum Zaburzeń Metabolicznych 2012, tom 3, nr 3, 85–93.
  2. Brończyk-Puzoń A., Koszowska A., Nowak J. i wsp. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018, tom 9, nr 1, 45–51.
  3. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2016 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna. 2016; 5: A1.
  4. Singht Y., Garg MK., Tandon N., Marwaha RK. A study of insulin resistance by HOMA-IR and its cut-off value to indentify metabolic syndromein urban Indian adolescents. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2013 Dec; 5(4): 245–251 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24379034/