Co suplementować przy Izoteku?
Wiele dziewczyn, które mierzy się z trądzikiem, decyduje się na terapie izotretynoiną. Jest ratunkiem dla skór trądzikowych opornych na inne sposoby leczenia. Sama terapia, mimo że relatywnie krótka, bywa problematyczna i może powodować nadmierne wypadanie włosów czy suchość skóry. Na szczęście prawidłowo dobrana suplementacja może zmniejszyć ten dyskomfort.
Izotretynoina – informacje
Izotretynoina (czyli popularny Izotek) należy do grupy substancji posiadających aktywność witaminy A. Daje szybkie efekty, wpływając na nadreaktywne gruczoły łojowe – przyczynę trądziku. Powoduje zmniejszenie wydzielania sebum, obniża liczbę Propionibacterium acnes na skórze i hamuje napływ komórek zapalnych. Wykazuje również działanie przeciwzaskórnikowe, normalizując procesy rogowacenia.
Izotretinoina jest lekiem stosowanym w ciężkich postaciach trądziku (postaci guzkowo-torbielowatej, trądziku ropowiczym, trądziku skupionym, trądziku piorunującym). Aktualnie zaleca się go również w postaciach średniociężkich, które nie reagują na dietę, suplementację i inne, wcześniej wdrożone leki. Stosowana jest również w przypadku nawrotu trądziku po wcześniejszej terapii lekowej. Izotretinoina stosowana jest również w leczeniu innych dermatoz, takich jak trądzik różowaty lub łuszczyca.
Skuteczność leczenia izotretynoiną
Skuteczność wyleczenia trądziku przez izotroteinę ocenia się na 70–89%. U większości (ok. 60%) leczonych pacjentów obserwuje się trwałą remisję trądziku. Niestety u około 16% osób trądzik może nawrócić. Zwykle nawroty nie przebiegają z takim nasileniem, jak na początku i obserwuje się je w większości przypadków (ok. 90%) w pierwszym roku od zakończenia leczenia.
Do czynników zwiększających ryzyko nawrotu należą:
- początek choroby w młodym wieku (przed okresem dojrzewania);
- dodatni wywiad rodzinny w kierunku trądziku;
- długi czas trwania choroby przed rozpoczęciem leczenia;
- znaczny łojotok i duża liczba zmian zapalnych na koniec leczenia;
- lokalizacja zmian na tułowiu;
- u kobiet po 25. roku życia współistnienie podwyższonego poziomu androgenów pochodzenia jajnikowego (np. w zespole policystycznych jajników) lub nadnerczowego;
- stosowanie zbyt małych dawek leku: dawka dobowa < 0,5 mg/kg/dobę lub dawka kumulacyjna < 120 mg/kg.
Około 85% pacjentów leczonych po raz drugi, wymaga terapii czteromiesięcznej. U pozostałych konieczne jest dłuższe leczenie: sześcio lub dziesięciomiesięczne. Po powtórnej kuracji liczba pacjentów, którym udało sie pokonać trądzik, wzrasta do ok. 90%.
Izotretynoina – działania niepożadane
W trakcie leczenia izotretinoiną mogą wystąpić miejscowe działania niepożądane, odchylenia w badaniach laboratoryjnych i dolegliwości ze strony różnych narządów. Zazwyczaj mają one charakter przejściowy i ustępują po zmniejszeniu dawki lub zakończeniu kuracji. Najczęściej spotykanymi działaniami niepożądanymi są objawy skórno-śluzówkowe (zapalenie czerwieni wargowej, zapalenie spojówek, krwawienia z nosa). Suplementacja może być pomocnym kierunkiem, aby zmniejszać ryzyko działań niepożądanych kuracji izotretynoiną.
Podczas leczenia pacjenci nie powinni stosować preparatów zawierających witaminę A (ponieważ istnieje ryzyko rozwoju hiperwitaminozy witaminy A).
Suplementacja przy Izoteku
Biotyna
Biotyna, podawana w połączeniu z izotretynoiną, zmniejsza wypadanie włosów – spadła liczbę telogenów (czyli włosów w fazie „spoczynku”). Zwiększyła się za to liczbę włosów anagenowych – czyli tych w fazie aktywnego wzrostu. Biotyna pomogła również w utrzymaniu nawilżenia skóry. Stosowanie biotyny w dawce 10 mg/dzień może zapobiegać niepożądanym skutkom śluzówkowo-skórnym leczenia.
Do objawów niedoboru biotyny należy wypadanie włosów, łamliwość i kruchość paznokci, łojotokowe zapalenie skóry, zmęczenie, wzmożona senność, parestezje, bóle mięśniowe, zapalenie spojówek, spadek odporności.
Witamina D3
Ponad 90% pacjentów z trądzikiem wykazuje niski poziom witaminy D. Samo leczenie izotretynoiną nie wpływa na poziom witamin D3, ale warto ją suplementować, ponieważ jej zawartość w osoczu jest odwrotnie proporcjonalna do stopnia nasilenia trądziku. To oznacza, że sam niedobór witaminy D3, może nasilać trądzik.
Kwasy omega-3
Działania niepożądane dotyczące skóry i błon śluzowych są częstym objawem zgłaszanym przez pacjentów z trądzikiem leczonych izotretynoiną. Suplementacja kwasów omega-3 powoduje zmniejszone nasilenie zmian na błonie śluzowej oraz skórze, takie jak zapalenia warg, suchość skóry lub suchości ust. Więcej o kwasach omega-3 w trądziku przeczytasz tutaj.
Witamina B12 i kwas foliowy
Wykryto istotny spadek poziomu witaminy B12 i kwasu foliowego u pacjentów po leczeniu izotretynoiną. Sama suplementacja witaminy B12/kwasu foliowego powinna być prowadzone pod nadzorem lekarza lub dietetyka, zarówno przed, jak i w trakcie leczenia izotretynoiną. Suplementacja tych witamin powinna być zalecana w przypadku ich niedoboru, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób neuropsychiatrycznych i zarostowych naczyń.
Olej z wiesiołka
Stwierdzono korzystny wpływ oleju z wiesiołka na profil lipidowy i aktywność transaminaz podczas leczenia izotretynoiną. Potrzebne są jednak dłuższe badania, aby móc podjąć bardziej miarodajne decyzje związane ze stosowaniem oleju z wiesiołka w praktyce klinicznej.
Podsumowanie
Są juz dostępne opracowania związane z zalecaną suplementacją przy Izoteku. Może okazać się bardzo pomocna, zmniejszając skutki uboczne jej stosowania, taki jak suchość skóry, pękające usta czy wypadające nadmiernie włosy.
- https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10138/8638
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33682085/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32463305/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25484410/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22098008/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35405955/
- https://stn.ump.edu.pl/prace_naukowe/06_SZ_Biotyna_n.pdf
