Strona głównaPCOSJak obniżyć prolaktynę?
Aga on 30/12/2022

Jak obniżyć prolaktynę?

Jak obniżyć prolaktynę

Prolaktyna to bardzo interesujący hormon. Odpowiada za prawidłowo przebiegające procesy reprodukcyjne oraz libido. Jej optymlane ilości wspierają układ hormonalny, jednak zakłada się, że ponad 30% kobiet z PCOS może mieć problem z jej podwyższonym poziomem. Za co odpowiada prolaktyna i dlaczego nie jest do końca dobrze, gdy mamy jej za dużo – o tym dowiesz się z tego artykułu!

Co to jest prolaktyna?

Prolaktyna to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową. Ogrywa ważną rolę w regulacji procesów rozrodczych oraz procesie laktacji u kobiet karmiących. Kobiety dowiadują się o prolaktynie zazwyczaj przy okazji nieudanych prób zajścia w ciążę oraz nasilonego PMS, w tym bolesności piersi.

Co to jest hiperprolaktynemia?

Hiperprolaktynemia jest najczęściej występującym zaburzeniem endokronologicznym osi podwzgórzowo-przysadkowej. Polega na nadmiarym wydzielaniu prolaktyny przez przysadkę mózgową. Stwierdza się ją, gdy stężenie w surowicy krwi wynosi u kobiet ponad 20 ng/ml i u mężczyzn ponad 15 ng/ml. Stężenia prolaktyny, mieszczące się w granicach 25–200 ng/ml, mogą wynikać z przyczyn związanych ze stanem zdrowia lub przyjmowanymi lekami (mówimy wtedy o hiperprolaktynemii czynnościowej). Stężenia prolaktyny przekraczające 200 ng/ml wskazują zwykle na obecność gruczolaka prolaktynowego przysadki.

Diagnostyka hiperprolaktynemii

Prolaktynę poleca się badać w późnych godzinach porannych, w fazie folikularnej, a samego pomiaru nie poprzedzać wysiłkiem fizycznym, badaniem sutków czy posiłkiem. W przypadku podwyższonego wyniku prolaktyny, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę błąd laboratoryjny lub błąd popełniony przy pobieraniu materiału do badania. Z tego powodu wynik prolaktyny warto powtórzyć minimum dwukrotnie.

Pierwsza faza diagnostyki hiperprolaktynemii polega na wykluczniu przyczyn, które w sposób fizjologiczny mogłyby wpływać na podwyższenie prolaktyny. U kobiet należy do nich przede wszystkim ciąża oraz laktacja. Należy jednak uwzględnić również prawidłowe przygotowanie do badania (brak stymulacji sutków) oraz stosowanie leków, w tym leków antydepresyjnych, przeciwymiotnych, poprawiających perystaltykę jelit, obniżających ciśnienie krwi, antyandrogennych czy antykoncepcyjnych (stosowanie leków uważa się za najczęstszą przyczyną zwiększonego stężenia prolaktyny!!) oraz choroby, takie jak niedoczynność tarczycy, marskość wątroby, niewydolność nerek, zespół policystycznych jajników, półpasiec, zespół Cushinga, jak również operacje klatki piersiowej i urazy. Kolejnym krokiem diagnostyki jest wykonanie odpowiednich badań uzupelniających, w tym rezonansu magnetycznego.

Tabletki antykoncepcyjne mogą zwiększać stężenie prolaktyny

jak obniżyć prolaktynę?

Jakie są przyczyny hiperprolaktynemii?

Zwiększonego stężenia prolaktyny we krwi jest tylko objawem, który wymaga od lekarza podjęcia dokładnej diagnostyki zmierzającej do ustalenia przyczyny ewentualnych zaburzeń wydzielania prolaktyny.

Najczęstszą przyczyną hiperprolaktynemii, po wykluczeniu przyczyn fizjologicznych, jest gruczolak przysadki mózgowej. Gruczolak, to guz przysadki mózgowej, diagnozowany najczęściej u kobiet w wieku 20–40 lat. Większość, bo ponad 95% guzów o typie prolaktynomy u kobiet, to tzw. mikroprolaktynoma, której główną manifestacją kliniczną jest podwyższone stężenie prolaktyny, czyli właśnie hiperprolaktynemia. Hiperprolaktynemię mogą również wywołać inne procesy chorobowe w okolicy podwzgórza i przysadki, np. zespół pustego siodła, oponiaki, glejaki, sarkoidoza, uszkodzenia naczyniowe, pourazowe czy
przerzuty nowotworowe.

Wśród czynników patologicznych, w przebiegu których mamy do czynienia z hiperprolaktynemią, należy jeszcze wymienić: niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga, marskośc wątroby, akromegalię, półpasiec, urazy i operacje klatki piersiowej. Warto również zauważyć, że z hormonów obwodowych najsilniejsze działanie na prolaktynę mają estrogeny, które pobudzają jej syntezę i wydzielanie. Są to hormony charakterystyczne dla przebiegu PCOS. A sama hiperprolaktynemia występuje u około 30% pacjentek z PCOS

Objawy hiperprolaktynemii

U kobiet najczęstszym objawem hiperprolaktynemii są zaburzenia miesiączkowania tj. brak miesiączki, rzadkie lub nieregularne miesiączki, zaburzenia fazy lutealnej, bezowulacyjne cykle (z następującą niepłodnością), obniżenie libido, bóle piersi, mlekotok (w ok. 50% przypadków), zespół napięcia miesiączkowego (PMS), umiarkowany hirsutyzm, wzrost masy ciała, skłonność do obrzęków oraz osteopenia.

Zakłada się, że hiperprolaktynemia jest przyczyną około 30% przypadków braku owulacji.

Hiperprolaktynemia jest przyczyną niepłodności u około 1/3 pacjentek. Zauważono przy tym, że wśród kobiet z hiperprolaktynemią występuje dodatkowo tendencję do nadpobudliwości, depresji oraz reakcji lękowych. Należy
również pamiętać, że u kobiet z hiperprolaktynemią i niskim stężeniem estrogenów, mamy do czynienia z wysokim ryzykiem przedwczesnego rozwoju osteoporozy i procesów miażdżycowych.

U mężczyzn hiperprolaktynemia wiąże się z niepłodnością , ginekomastią (rzadko z występującym mlekotokiem), obniżonym libido, zaburzeniami potencji (występują aż u 90% pacjentów), często połączonym ze spadkiem masy mięśniowej i osteoporozą.

Jak obniżyć prolaktynę?

Tak, jak padło to we wczesniejszym zdaniu – zwiększonego stężenia prolaktyny we krwi jest tylko objawem, który wymaga ustalenia dokładnej przyczyny. Kwestią tą zajmuje się lekarz i to jego rolą jest weryfikacja przyczyn. Warto jednak tu dodać, że jedną z przyczyn hiperolaktynemii może być przewlekły stres. Ustalenie jego przyczyny i praca nad zmniejszeniem jego nasilenia może okazać się w tym temacie bardzo pomocna.

Niepokalanek Vitex

Ciekawym suplementem, polecanym przy hiperprolaktynemii utajonej – czyli z wykluczeniem gruczolaka przysadki mózgowej, jest niepokalanek (Vitex). W jednym badaniu wykazano, że niepokalenej skutecznie zmniejsza wydzielania prolaktyny stymulowanej przez TRH, normalizuje skróconą fazę lutealną, zwiększa stężenia progesteronu i 17β-estradiolu (w połowie fazy lutealnej). W innym badaniu działanie niepokalanka było porównywalne z bromokryptyną (lekiem) w zmniejszaniu stężenia prolaktyny w surowicy poziomy i łagodzenie przedmiesiączkowych bólów piesi (mastalgii). Zakłąda się, że mastalgia spowodowana jest utajoną hiperprolaktynemią – pacjentki w tym czasie uwalniają większe ilości prolaktyny, które wydają się stymulować gruczoł sutkowy do wzrostu i obrzmienia. Dlatego dotychczasowe wyniki randomizowanych, kontrolowanych badań sugerują korzyści ze stosowania ekstraktów Vitex w leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, mastalgii i utajonej hiperprolaktynemii.

Lukrecja

Lukrecja zwykle zmniejsza poziom prolaktyny w surowicy, co może zmniejszać produkcję mleka we wczesnych stadiach laktacji u kobiet. Warto jednak zauważyć, że długotrwałe, nadmierne spożywanie lukrecji może powodować nadciśnienie, hipokaliemię i zaburzenia hormonów nadnerczy, dlatego też prawdopodobnie należy jej unikać w okresie karmienia piersią.

Melatonina

Wyniki badań sugerują, że melatonina może być zaangażowana w kontrolę nocnego wzrostu prolaktyny. Jest to o tyle istotne, że wiele kobiet skarży się na deprywację snu, co może mieć wpływ na zwiększone steżenia prolaktyny w osoczu. Dla kobiet, które skarżą się na podobny problem, suplementacja melatoniną mogłaby przynieć dobre efekty. Potrzeba jednak więcej badań, aby sprawdzić, czy taka suplementacja może mieć realny wpływ na obniżenie poziomu prolaktyny u kobiet.

Powiązane posty

Inozytol w insulinooporności i PCOS
Dieta DASH
Owoce jagodowe w insulinooporności
Czy warto brać inozytol?